مدرسه هنر و ادبیات مرکز موسیقی و سرود صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

لیست سازها

نام سازتوضیحات 
لوت (Lute)ساز سیمی زخمه ای به شکل نمیه ی گلابی، که در دوره ی رنساس و در موسیقی باروک ار آن استفاده میشد(عود نوعی لوت است) توضیحات بیشتر
ابوا (Oboe)این ساز از دسته سازهای دو زبانه ای، متشکل از لوله ای مستقیم و کمی مخروطی است. طول آن حدود 60 سانتیمتر و انتهای تحتانی آن، ناقوسی شکل و کمی گشادتر از لوله ی اصلی است. به این ترتیب ابوا از سه قسمت دهانی، دو زبانه، از جنس نی طوری بهم بسته شده اند که انتهای بالایی آنها کمی آزاد است و ارتعاش شان سبب ایجا توضیحات بیشتر
باغلامان (دیوان )باقلاما از نظر لغوی به معنی نَبندْ(فعل امر از مصدر بستن:bağlamak) همچنین به معنای اتصال(بند و بست) كه این معنا به مفهومی كه در موسیقی دارد نزدیكتر است.در موسیقی مردمی ترك باقلاما به معنی سنتی دیرینه (نوعی رقابت و مسابقه شعری) است. در این مسابقه که اغلب روزهای متوالی به طول می انجامیده است، عاشیق­ ها توضیحات بیشتر
پیانوسازی است که مانند سنتور توسط ضربه ی بر روی سیم به صدا در می آید. پیانو جعبه ی بسیار بزرگی است که به دو شکل مختلف ساخته شده است یکی آنکه در فارسی به نام "پیانو رویال" مصطلح شده، که عبارت است از جعبه ی بزرگ سه ضلعی، بر روی سه پایه ی قطور و سیمها به طور افقی در داخل جعبه کشیده شده اند و چکشها از زیر به توضیحات بیشتر
تارتار سازی ایرانی است و از دسته سازهای مضرابی است.قسمت کاسه تار به دو قسمت بزرگ و کوچک تقسیم شده که قسمت کوچکتر را نقاره می گویند. روی کاسه و نقاره تار پوست کشیده شده و خرک تار بر پوست کاسه تکیه کرده است.قسمت نقاره در انتهای بالایی به دسته متصل شده است. دسته تار بلند(45 تا 50 سانتیمتر) است و بر کنار توضیحات بیشتر
ترومبون (Trombon)این ساز مانند ترومپت متشکل است از لوله ای خمیده که قسمت بیشتر آن استوانه ای است و در انتها به ناقوسی نه خیلی گشاد ختم می شود و "دهانی" ای که فنجانی شکل است. اختلاف آن با ترومپت در مکانیسم به کار گرفته شدن "لوله اضافی " است که این نتیجه معمولا نه به وسیله ی دگمه و دریچه، بلکه به وسیله ی لغزاندن یک قس توضیحات بیشتر
ترومپت (Trumpet)لوله ی ترومپت در قسمت اعظم طول خود استوانه ای است و به طور نا محسوس مخروطی شکل است و در انتها به دهانه ای ناقوس شکل ختم می شود. ترومپت دارای سه دگمه متصل به سه دریچه است، فشار بر دگمه ی اول، دریچه مربوطه را باز کرده و طول لوله را در مجموع آنقدر زیاد می کند که صدای حاصل یک پرده بم شود، دگمه ی دوم هرگ توضیحات بیشتر
تنبکتنبک سازی ایرانی است و از دسته سازهای ضربی است.این ساز از دو قسمت کلی و استوانه ای شکل تشکیل شده: قسمت اول (بالا و هنگام نواختن: جلو) به قطر تقریبی 25 تا 30 سانتیمتر و به طول 45 سانتیمتر، که سطح بالایی آن پوست کشیده شده و در پایین به قسمت دوم متصل شده است و این قسمت عبارت است از استوانه باریک تری که توضیحات بیشتر
تنبورتنبور سازی ایرانی است و از دسته سازهای مضرابی است.تنبور دارای شکمی گلابی شکل و دسته ای دراز است که بر روی آن از 10 تا 15 پرده بسته می شود و رویه جلویی شکم آن چوبی است. دسته این ساز مانند سه تار به سر ساز متصل است. بر روی سطوح جلویی و جانبی آن هر یک دو گوشی کار گذارده شده که سیمها به دور آنها پیچیده توضیحات بیشتر
دهلدهل سازی ایرانی است و از دسته سازهای ضربی است.این ساز متشکل است از استوانه ی کوتاهی از جنس چوب که قطر دایره ی آن حدود یک متر و ارتفاع آن 25 تا 30 سانتیمتر است و بر دو سطح دایره ای شکل جانبی آن پوست کشیده شده است. بر دو نقطه از بدنه ی استوانه دو انتهای تسمه ای ثابت شده که نوازنده هنگام نواختن آن را ب توضیحات بیشتر
دو تاردوتار سازی ایرانی است و از دسته سازهای مضرابی است.دوتار دارای شکمی گلابی شکل و دسته ای نسبتا دراز است. تعداد 17 تا 20 دستان بر دسته ی آن بسته می شود، برخی از دوتار های محلی در نواحی مختلف جنوب فاقد دستان است. سطح روی شکم چوبی است. تعداد سیم های آن چنانکه از نام ساز بر می آید، دو تا است که به فاصله ی توضیحات بیشتر
ربابرباب سازی ایرانی است و از دسته سازهای مضرابی است.رباب مجموعا از چهار قسمت، شکم ، سینه، دسته و سر تشکیل شده است. شکم در واقع جعبه ای به شکل خربزه است که بر سطح جلوئی آن پوست کشیده شده و خرکی کوتاه روی پوست قرار گرفته است. سینه نیز جعبه ای مثلث شکل است که سطح جلوئی آن تا اندازه ای گرده ماهی شکل و از ج توضیحات بیشتر
ساز دهنی (Harmonica)سازی است نسبتا کوچک از دسته ی سازهای بادی با زبانه ی آزاد است. هوا به یاری دمیدن نوازنده از راه سوراخهایی که جلوی ساز وجود دارد به زبانه ها می رسد و آنها را به ارتعاش وادار می کند. تعداد اصوات وصعت صدای ساز دهنی کاملا بستگی به بزرگی و کوچکی آن دارد این وسعت معمولا یک تا دو اکتاو، باا فواصل کروماتیک توضیحات بیشتر
ساکسیفون (Saxophone)این ساز از دسته سازهای یک زبانه ای و با آنکه از جنس فلز ساخته شده از سازهای خانواده کلارینت است. شمای ظاهری آن، به شکل لوله ی مخروطی شکلی است که دو بار انحنا یافته است. انتهای پایین ساز، رو به بالا خم شده و دهانه ی انتهایی مانند شیپور گشاد شده است. ساکسیفون از نظر عوامل ساختمانی، ترکیبی از کلارینت و توضیحات بیشتر
سرناسرنا سازی ایرانی است و از دسته سازهای بادی است.این ساز متشکل از یک لوله ی مخروطی شکل، که در انتهای بالایی آن "قمیش" قرار می گیرد. سرنا از دسته سازهای "دو زبانه" است و به این ترتیب "قمیش" آن از دو تیغه ی متکی به هم تشکیل شده و انتهای آن دو، حلقه ای مسطح محصور شده است. در روی لوله تعداد 6 تا 7 سوراخ توضیحات بیشتر
سنتورسنتور سازی ایرانی است و از دسته سازهای مضرابی است.شکل ظاهری: ساز از جعبه ای ذوزنقه ای شکل تشکیل شده که اضلاع آن عبارتند از: بلندترین ضلع، نزدیک به نوازنده، کوتاه ترین ضلع و موازی با ضلع قبلی و دور از نوازنده و دو ضلع جانبی با طول برابر، دو ضلع قبلی را به طور مورب قطع می کند. ارتفاع سطوح جانبی 8 تا توضیحات بیشتر
سه تارسه تار سازی ایرانی است و از دسته سازهای مضرابی است.شکل ظاهری آن مانند تار است، با این تفاوت که شکم آن یک قسمتی، گلابی شکل و کوچکتر است، سطح روئی کاسه سه تار نیز چوبی است.سه تار امروزی چهار سیم دارد.خرک سه تار کوچکتر از خرک تار بوده ودسته آن نیز از دسته تار نازکتر است.سه تار فاقد جعبه گوشی است و گوشی توضیحات بیشتر
عود (بربط)عود سازی ایرانی است و از دسته سازهای مضرابی است.شکل ظاهری: شکم این ساز بسیار بزرگ و گلابی شکل و دسته ی آن بسیار کوتاه است. به طوریکه قسمت اعظم طول سیم ها در امتداد شکم قرار گرفته است. سطح رویه ی شکم از جنس چوب است که بر آن پنجره هایی مشبک ایجاد شده است. عود فاقد "دستان" و خرک ساز کوتاه و تا اندازه ا توضیحات بیشتر
فاگوت (Bassoon)سازی است دو زبانه ای و در دسته سازها ی بادی- چوبی، ساز بم شمرده می شود، طول لوله ی آن در مجموع کمی کمتر از 3 متر است که دو پنجم آن، به خاطر راحتی اجرا و به دست گرفتن ساز، بر روی خود خم شده و در کنار یا عقب لوله ی درازتر قرار گرفته است. زبانه ها به وسیله ی لوله ی نازکی به لوله ی اصلی ساز وصل شده اند. توضیحات بیشتر
فلوتفلوت و فلوت کوچک تنها سازهای بادی چوبی هستند که فاقد "زبانه "اند. نفس اجرا کننده از راه سوراخی که در کنار لوله – نزدیک به سر آن – تعبیه شده، وارد لوله می شود، باز و بسته شدن سوراخها در فلوت های امروزی توسط "کلید" صورت می گیرد. با آنکه فلوت از دسته ی "سازهای بادی - چوبی" شمرده می شود، اما امروزه فلوت توضیحات بیشتر
12